Que é ‘mottainai’: a obsesión pola reciclaxe extrema en Xapón e súa 'policía do lixo'
A reciclaxe converteuse nunha actividade moi arraigada na sociedade sociedade nipoa; este é o seu segredo.
Co mundo no seu límite debido ao sobreconsumo humano, o aforro, a reutilización ou a economía circular son claves para garantir o futuro das próximas xeracións. Para iso, en Xapón existe un concepto moi interesante que podería permitirnos forxar o noso propio camiño cara á sustentabilidade.
Mottainai é unha palabra nipoa que ten unha difícil tradución ao español, aínda que o seu significado aproximaríase ao arrepentimento por desperdiciar. O concepto ten unha orixe budista e xurdiu hai varios séculos en Edo (actual Tokio). Era unha forma de transmitir a necesidade de aproveitar todo ao máximo da súa capacidade e non desperdiciar nada.
De feito, dise que os samuráis estaban obrigados a utilizar os seus kimonos durante 10 ou 20 anos. Se se estragaba unha parte, debían reparalo, pero nunca tiralo. E cando xa non era posible levalo, debía converterse en trapos.
Este concepto aplícase a todos os ámbitos da vida dos xaponeses e edúcase á infancia nesta idea. Por exemplo, unha das principais ensinanzas que reciben as nenas e nenos é que non poden deixarse ningún gran de arroz no prato.
Pero, unha das grandes aplicacións deste concepto podemos velo na reciclaxe. En Xapón, reciclar é unha tarefa titánica, que case precisa dunha carreira universitaria para levala a cabo correctamente. Este concepto baséase na campaña de reciclaxe das 4 R: reducir, reutilizar, reciclar e respectar.
A pesar de ser un dos principais consumidores de plástico dentro dos países desenvolvidos, Xapón destaca por ter unha gran cultura da reciclaxe e do cero desperdicio, ademais da súa tradicional fama de levar a limpeza ao extremo.
Precisamente, unha das cousas máis rechamantes que se atopan os estranxeiros ao chegar ao país do sol nacente é que as rúas están completamente limpas, sen ningún tipo de lixo á vista. Isto é debido a que para os xaponeses a reciclaxe converteuse nunha práctica moi arraigada na sociedade.
Ata tal punto chegou a obsesión que nalgunhas cidades e pobos implementáronse 45 clasificacións diferentes de lixo. En Kamikatsu, ao sur do país, conseguiuse alcanzar unha taxa de reciclaxe do 81%.
O país nipón é un lugar onde as regras fanse para cumprirse. É obrigatorio para todos os cidadáns e residentes no Estado clasificar correctamente todos os seus refugallos. O erro na clasificación pode conlevar multas de 2.000 yenes (algo máis de 14 euros).
Para comprobar que todo se fixo correctamente, en moitas cidades existen mesmo os chamados policías do lixo. Estes axentes investigan se a cidadanía cumpríu co seu labor e separaron correctamente os seus residuos.
Aí non queda a cousa. A diferenza de en algunhas partes de España, non se pode tirar o lixo á hora que queiramos. En moitos lugares de Xapón nin sequera existen os contedores. En cada lugar, existe un calendario para tirar cada tipo de residuo nun día específico do mes, que ademais, debe ir limpo e en bolsas semitransparentes.
Na maioría das casas e das oficinas, a xente adoita ter calendarios colgados nas paredes nos que se marca cando teñen que sacar cada bolsa de lixo.
Para os estranxeiros que viven en Xapón e acaban de chegar, a reciclaxe é un absoluto pesadelo. Polo xeral, cando chegan, os caseiros proporciónanlles guías de reciclaxe en varios idiomas. Aínda que se non llas proporcionan, o recomendable adoita ser ir ao concello para solicitalas. En cada cidade (ou pobo) pode ser completamente diferente as regras que se teñen que seguir.
Con todo, como sinala unha reportaxe da BBC, existen tres regulas básicas de reciclaxe inamovibles en todo o país: levar o lixo ao depósito antes das 8 da mañá, cumprir cos días de recolección e depositar o lixo en bolsas semitransparentes.
Artigo de El Español traducido ao galego. Podes ler a versión orixinal, aquí.
Voltar o listado