Desde diversas perspectivas, o papel supón un exemplo perfecto da economía circular: é un produto final pero tamén unha materia prima básica para a súa reciclaxe nunha nova gama de produtos. Para que o sector do papel siga xerando beneficios económicos (algo especialmente importante ante o recente e acusado encarecemento das materias primas), é imprescindible que a reciclaxe sexa o máis eficiente posible, desde o punto de vista operativo, e poida dar lugar a produtos novos e innovadores de maior valor que antes. 

A este respecto, as ferramentas actuais permiten pescudar, por exemplo, con que grao de eficiencia determinada planta de reciclaxe está a tratar as materias primas nun momento determinado, pero non permiten obter unha visión xeral do proceso na súa totalidade. O proxecto REFFIBRE, financiado con fondos europeos, que celebrou o seu congreso de clausura en setembro de 2016, creou ferramentas novas xustamente con ese propósito.

Introducir mecanismos de eficiencia na reciclaxe terá consecuencias positivas notables no negocio do papel. O cambio de enfoque -nas políticas e na visión do consumidor- a favor dunha economía baseada na biotecnoloxía, afastándose dos combustibles fósiles, propiciou un incremento da demanda de materias primas procedentes de árbores en sectores como o da enerxía, o que á súa vez encareceu os prezos.

A formulación que fan desde o proxecto é que, solicitando información sobre o impacto previsible dos novos procesos, a introdución de materias primas e as innovacións en produtos, e conxugando toda esta información con datos informáticos clave, as empresas do sector do papel contarán cos medios necesarios para tomar decisións perfectamente fundamentadas sobre a maneira de xestionar as súas operacións da maneira máis eficiente posible.

Para empezar, o equipo de REFFIBRE identificou e ensaiou varias ferramentas de modelización da produción e dos procesos. Posto que a selección das materias primas e o seu modo de preparación repercuten nas propiedades de pástaa papeleira, creáronse ferramentas que permiten predicir estes procesos. Así, agora pódense calcular parámetros fundamentais como a 'idade media da fibra' (número de veces que certa fibra utilizouse antes de entrar na fábrica de papel) e o 'número medio de usos' (número de veces que certa fibra utilizarase tras saír da fábrica). 

As entidades asociadas a REFFIBRE tamén traballaron en ferramentas que axuden aos fabricantes para tomar en plena consideración cuestiones como as consecuencias sobre o consumo enerxético fóra da fábrica de papel, ou tamén que sucede se se introduce no proceso material de reciclaxe de menor calidade. Na etapa seguinte, estas ferramentas ensaiáronse en condicións reais de tratamento e os resultados de cada estudo de caso reuníronse nunha guía práctica pensada para cargos directivos desta industria. Tamén se espera que estes resultados sirvan como referencia para desenvolver en maior medida as normas aplicadas neste sector.

Introducir mecanismos de eficiencia supón unha vía para que a industria papeleira poida soportar o encarecemento das materias primas e, á vez, reduza os seus prexuízos para o medio ambiente. Exponse así unha importante oportunidade comercial: en Europa, a fibra de papel recíclase de media nada menos que 3,5 veces ao ano, sendo esta cifra de só 2,4 veces a nivel mundial. No ano 2012, a taxa de reciclaxe situouse no 71,7 % en Europa. De todo iso dedúcese que xa se dispoñía das infraestruturas necesarias para a reciclaxe de papel, e agora, grazas en parte ao proxecto REFFIBRE, tamén se dispón da tecnoloxía necesaria. 

Vía: Gestores de Residuos