O estudo analiza o desperdicio en tres campos concretos: os fogares, os servizos de alimentación (como os restaurantes) e o comercio ao por maior. E conclúe que a principal vía de perda localízase nos fogares, que acumulan o 61% dos 931 millóns de toneladas de comida desperdiciada en 2019. Séguenlle os restaurantes e outros servizos de alimentación (26%) e o comercio ao por maior (13%).

O Pnuma sostén que este informe presenta a recompilación, a análise e a modelización de datos sobre o desperdicio de alimentos máis completa realizada ata a data. Admite que os resultados difiren das narrativas realizadas ata o de agora, “que concentraban o desperdicio de alimentos dos consumidores nos países desenvolvidos e as perdas de produción, almacenamento e transporte nos países en desenvolvemento”. “A xeración de desperdicio de alimentos per capita nos fogares é moi similar entre os diferentes grupos de países en función dos seus ingresos, o que suxire que o desperdicio de alimentos é igualmente relevante nos países de ingresos altos, medianos altos e medianos baixos”, engade o estudo. “Durante moito tempo asumiuse que o desperdicio de alimentos no fogar era un problema importante só nos países desenvolvidos”, sinalou este xoves Marcus Gover, director xeral de WRAP. “Pero as cousas non están tan claras”, engadiu.

O estudo só se centra nunha parte do problema da perda de alimentos, na etapa final da cadea, a que está ligada ao comercio ao por maior e o consumo deses alimentos. Outros informes realizados ata o de agora —por exemplo, os elaborados pola FAO (a Organización de Nacións Unidas para a Alimentación e a Agricultura)— elevaban a taxa de alimentos perdidos ata o 30%. Pero nese caso tense en conta toda a cadea, é dicir, desde as perdas na produción e transporte ata o desperdicio nos fogares, comercios e restaurantes.

O índice elaborado polos autores do informe pretende axudar aos gobernos para medir ben o malgaste e a poder atallar o problema. A meta que se fixaron os países cos Obxectivos de Desenvolvemento Sostible é reducir á metade o desperdicio de alimentos per capita en todo o mundo en 2030.

Pero o Pnuma tamén incidiu nas implicacións ambientais do problema. Por exemplo, entre o 8% e o 10% das emisións mundiais de gases de efecto invernadoiro están asociadas aos alimentos que non se consomen, tanto polas perdas nos procesos de produción e transporte como na etapa do consumo final.

Ese mesmo dato era o que manexaba o informe monográfico presentado en 2019 polo grupo de expertos científicos que asesoran á ONU en asuntos de cambio climático, coñecido como IPCC. Naquel estudo os investigadores advertían de que o problema do quecemento global adquiriu xa tal magnitude que non basta con actuar só sobre o sistema enerxético, senón que hai que acometer cambios en todas as áreas, tamén no sector alimentario.

Suspenso aos gobernos no primeiro exame do Acordo de París contra o quecemento global

Marta G. Rivera Ferre, a directora da Cátedra de Agroecología y Sistemas Alimentarios da Universidade de Vic, é membro do IPCC e unha das autoras do estudo de 2019. Lembra que as perdas e o desperdicio alimentario non só implican un incremento das emisións, tamén supoñen importantes impactos no consumo de auga, a contaminación por pesticidas, os usos do chan ou a perda de biodiversidade. “É un problema do modelo de produción”, explica Rivera.

A ONU pediu este xoves aos países que inclúan obxectivos de redución de desperdicios de alimentos dentro dos plans nacionais de recorte de emisións que teñen que presentar en virtude do Acordo de París contra o cambio climático. O estudo lembra que só 11 dos case 200 países que están dentro do pacto contra o quecemento fan referencia ás perdas de comida nos seus plans climáticos. “Se queremos tomarnos en serio a loita contra o cambio climático, a perda da natureza e a biodiversidade, e a contaminación e os residuos, as empresas, os gobernos e os cidadáns de todo o mundo teñen que poñer da súa parte para reducir o desperdicio de alimentos”, advertiu este xoves Inger Andersen, a directora executiva do Pnuma.