Ata o 12 de novembro celebrarase na cidade escocesa de Glasgow a 26º edición da Conferencia das Partes da Convención Marco de Nacións Unidas sobre o Cambio Climático; é dicir, o encontro coñecido como COP26.

 

Unha vez máis, os 196 países signatarios da convención –aos que se suma, ademais, a Unión Europea– daranse cita nesta reunión anual caracterizada polos altos voos políticos. Un cume que, de feito, desde o seu inicio en 1995, adoita xerar máis expectativas que resultados palpables na loita contrarreloxo que a raza humana mantén contra as emisións de efecto invernadoiro.

Hai múltiples intereses virando ao redor da revisión dos avances producidos nos últimos 24 meses –a pandemia impediu a celebración do cume o ano pasado– en materia de compromisos internacionais. As distintas partes, como xa é habitual, intercambiarán tamén información sobre as medidas adoptadas nas diferentes nacións, algo que permite, polo menos a priori, extraer un beneficio mutuo das mellores prácticas en materia de protección ambiental.

O presidente desta nova edición, o británico  Alok Sharma, secretario de Estado para o Desenvolvemento Internacional de Reino Unido, non desvelou grandes sorpresas en canto aos obxectivos que marcados polo encontro, os cales seguen gravitando ao redor da limitación do «ascenso térmico a 1,5 graos por encima dos niveis preindustriais». De feito, tampouco a formula para chegar a ese obxectivo sufriu alteracións: «Producir menos carbono do que sacamos da atmosfera». A iso súmase, ademais, o famoso obxectivo do «cero neto» como horizonte de emisións a partir da segunda metade do século. Deter a deforestación, acelerar o cambio aos vehículos eléctricos, fomentar o investimento en enerxías renovables ou fortalecer os mecanismos de colaboración entre gobernos, empresas e sociedade civil en relación ao clima son outros dos obxectivos marcados polo cume.

China, o país máis contaminante do mundo, anunciou recentemente a súa intención de alcanzar as cero emisións netas en 2060.

Os avances conseguidos ata a data polos axentes implicados na loita contra o cambio climático son un bo punto de partida, pero seguen sendo claramente insuficientes se se queren alcanzar os obxectivos marcados. O tempo, mentres tanto, continúa reducíndose. E aínda que o ‘ negacionismo crónico’ de potencias como Estados Unidos ou China parece remitir a medida que as evidencias do cambio climático –e das oportunidades económicas que tamén propicia– fanse máis evidentes, a súa ambigüidade nalgunhas cuestións continúa sendo un problema.

China, o país máis contaminante do mundo, anunciou recentemente a súa intención de alcanzar as cero emisións netas en 2060 e, con todo, a folla de roteiro que ten prevista para chegar a ese punto non termina de convencer á comunidade internacional. Na COP26 tratarase de persuadir ao goberno do xigante asiático de que adiante aínda máis ese programa, especialmente no concernente aos picos de emisións que aínda han de producirse nos puntos intermedios dese itinerario.

Só 70 das case 200 nacións asistentes ao cume presentaron ata a data plans concretos de redución de emisións. A proximidade do ano 2030, primeiro punto de non retorno en relación aos obxectivos marcados polo Acordo de París, induce a pensar que na  COP26 vai tratar por todos os medios de facer crecer ese número. Tamén é posible deducir a esixencia dun incremento na velocidade da  descarbonización da economía mundial, con propostas máis drásticas en relación aos recortes das emisións. Os científicos estiman que –en comparación cos niveis de 2010– será necesario reducilas nun 45% para 2030 como paso previo para lograr as cero emisións netas en 2050.

Respecto a a participación española no cume, Valvanera Ulargui, directora da Oficina Española de Cambio Climático ( OECC), destacou esta mesma semana que o Goberno pretende revisar á alza o obxectivo de redución de emisións para alcanzar o 55% para 2030. «España acode á COP26 cos deberes feitos porque traballamos duro para elevar a ambición climática e aliñar a España co obxectivo climático europeo», explicou.  Ulargui sinalou tamén que a  COP26 «debe servir para poñer en valor o  multilateralismo», un «enfoque solidario e inclusivo» que debe dar solución aos «retos globais actuais, como a crise climática».

O financiamento climático –é dicir, o diñeiro co que os países desenvolvidos se comprometeron a financiar a transición climática dos países máis pobres–, é outra das ‘patacas quentes’ do cume. Sobre a mesa áchase, así, a promesa parcialmente incumprida de dotar ás economías máis vulnerables con 100.000 millóns de dólares anuais para axudarlles a reducir as súas emisións e protexerse fronte aos impactos dos fenómenos climáticos extremos. Segundo datos da OCDE, o ano pasado só destináronse ao redor de 80.000 millóns de dólares a este fin.

Respecto diso, Ulargui declarou que «o ‘Paquete de Glasgow’ debe responder as demandas de solidariedade e ambición dos países máis vulnerables». Para iso deberá afrontar, por exemplo, o reto de «cubrir os baleiros e vulnerabilidades que deixa o abandono das explotacións de combustibles fósiles nas economías locais».

Imaxe por Danist Soh.