As emisións de metano están a impulsar o cambio climático. Como as reducimos?
Se algunha vez te aventuraches nun pastizal de vacas, é probable que notases un ou dous cheiros. O que probablemente o desprende é o metano e é máis que desagradable. É un potente gas de efecto invernadoiro. Molécula por molécula, o metano ten máis de 80 veces o poder de quecemento do dióxido de carbono.
Unha avaliación recente do Programa das Nacións Unidas para o Medio Ambiente ( PNUMA) e a Coalición polo Clima e o Aire Limpo atopou que reducir as emisións de metano relacionadas coa agricultura sería clave na batalla contra o cambio climático. Pero, como pode o mundo facer iso?
De onde vén o metano?
A agricultura é a fonte predominante. As emisións de gando, procedentes de esterco e liberacións gastroentéricas, representan aproximadamente o 32% das emisións de metano causadas polo home. O crecemento da poboación, o desenvolvemento económico e a migración urbana, estimularon unha demanda sen precedentes de proteína animal e, cunha poboación mundial que se achega aos 10 mil millóns, espérase que esta fame aumente ata nun 70% para 2050.
Con todo, o metano agrícola non só provén de animais. O cultivo de arroz con casca, no que os campos asolagados evitan que o osíxeno penetre no chan, creando as condicións ideais para as bacterias emisoras de metano, representa outro 8% das emisións vinculadas aos seres humanos.
Cal é o problema co metano?
O metano é o principal contribuínte á formación de ozono a nivel do chan, un contaminante atmosférico perigoso e gas de efecto invernadoiro, cuxa exposición causa 1 millón de mortes prematuras cada ano. O metano tamén é un poderoso gas de efecto invernadoiro. Durante un período de 20 anos, é 80 veces máis potente para quentar que o dióxido de carbono.
O metano representou aproximadamente o 30% do quecemento global desde a época preindustrial e está a proliferar máis rápido que en calquera outro momento desde que se iniciou o mantemento de rexistros na década de 1980. De feito, segundo os datos da Administración Nacional Oceánica e Atmosférica dos Estados Unidos, mesmo cando as emisións de dióxido de carbono se desaceleraron durante os bloqueos relacionados coa pandemia de 2020, o metano atmosférico disparouse.
Como podemos reducir as emisións de metano?
O Asesor de Agricultura e Sistemas Alimentarios do PNUMA, James Lomax, di que o mundo debe comezar por "repensar os nosos enfoques sobre o cultivo agrícola e a produción gandeira". Iso inclúe aproveitar a nova tecnoloxía, cambiar cara a dietas ricas en plantas e adoptar fontes alternativas de proteínas. Lomax di que será clave se a humanidade quere reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro e limitar o quecemento global a 1,5 °C, un obxectivo do acordo de París sobre o cambio climático.
Poden os agricultores axudar na campaña para reducir as emisións de metano?
Si. Poden proporcionar aos animais alimentos máis nutritivos para que sexan máis grandes, máis sans e máis produtivos, producindo efectivamente máis con menos. Os científicos tamén están a experimentar con tipos alternativos de alimento para reducir o metano producido polas vacas e buscando formas de manexar o esterco de maneira máis eficiente cubríndoo, compostándoo ou usándoo para producir biogás.
Cando se trata de cultivos básicos como o arroz con casca, os expertos recomendan enfoques alternativos de humectación e secado que poderían reducir á metade as emisións. En lugar de permitir a inundación continua dos campos, os arrozais poderían regarse e drenarse dous ou tres veces durante a tempada de crecemento, limitando a produción de metano sen afectar ao rendemento. Ese proceso tamén requiriría un terzo menos de auga, o que o faría máis económico.
A redución do metano realmente axudará a contrarrestar o cambio climático?
Si. O dióxido de carbono permanece na atmosfera durante centos ou miles de anos. Isto significa que mesmo se as emisións se reducisen de forma inmediata e drástica, non terían un efecto sobre o clima ata finais de século. Pero só toma ao redor dunha década para que o metano se descompoña. Por tanto, reducir as emisións de metano agora tería un impacto a curto prazo e é fundamental para axudar a manter ao mundo na senda dos 1,5 °C.
Canto metano realmente podemos reducir?
As emisións de metano causadas polo home poderían reducirse ata nun 45% nunha década. Isto evitaría case 0,3 ºC de quecemento global para 2045, o que axudaría a limitar o aumento da temperatura global a 1,5 °C e poría ao planeta no camiño correcto para alcanzar os obxectivos do Acordo de París. Cada ano, a posterior redución do ozono a nivel do chan tamén evitaría 260.000 mortes prematuras, 775.000 visitas ao hospital relacionadas coa asma, 73.000 millóns de horas de traballo perdido pola calor extrema e 25 millóns de toneladas de perdas de cultivos.
Que están a facer as Nacións Unidas para axudar a limitar as emisións de metano?
O secretario xeral da ONU, António Guterres, convocará o Cume de sistemas alimentarios da ONU en setembro de 2021, que ten como obxectivo axudar a que a agricultura e a produción de alimentos sexan máis respectuosas co medio ambiente.
Mentres tanto, a iniciativa de traballo conxunto sobre agricultura Koronivia da ONU está a apoiar a transformación dos sistemas agrícolas e alimentarios, centrándose en como manter a produtividade nun clima cambiante. Os representantes tamén están a traballar para incorporar a agricultura na Convención Marco das Nacións Unidas sobre o Cambio Climático e manterán discusións na Conferencia das Nacións Unidas sobre o Cambio Climático ( COP26), a finais deste ano.
Imaxe de Ryan McGuire
Voltar o listado