As advertencias deixaron de exporse para ‘un futuro próximo’. A emerxencia climática é tan apremiante hoxe, que o reporte de 2022 do Grupo Intergobernamental de Expertos sobre o Cambio Climático (IPCC) marcou como data límite o 2025 para que as emisións de carbono cheguen ao seu máximo histórico. Despois diso, aseguran os científicos involucrados, os gases de efecto invernadoiro deberían de caer de maneira precipitada e profunda.

Pola contra, é pouco probable que o planeta sexa habitable para 2050. A alarma da institución, con todo, non é nova. Pola contra, mesmo desde a edición anterior, responsabilizaba inequivocamente aos seres humanos pola catástrofe ecolóxica que se aveciña. E o que é máis: o reporte anterior asegurou que os cambios provocados son irreversibles, polo que terán efectos en séculos e milenios vindeiros.

O reporte do IPCC 2022 demostrou que falar en futuro non nos garante un planeta habitable. Pola contra, de non frearse en seco o uso de gases nocivos para a atmosfera, é pouco probable que a nosa especie —entre moitas outras que dependen de que a biosfera mantéñase como está— supere o filtro biolóxico das condicións climáticas.

Segundo o informe, de non caer as emisións de carbono despois de 2025, a humanidade enfrontarase a ondas de calor extrema, incendios forestais avasalladores, furacáns devastadores e secas cada vez máis prolongadas. Estas conclusións veñen dos máis de 18 mil artigos e publicacións científicas ao redor da crise climática que o reporte reúne. Ademais, a demanda de recursos naturais que esixirá o crecemento poboacional global sinxelamente non será sostible.

Aínda que as predicións poderían tacharse de ‘esaxeradas’, o secretario xeral de Nacións Unidas, António Guterres, salientou enerxicamente que isto «non é un escenario de ficción«:

“É HORA DE QUE DEIXEMOS DE QUEIMAR O NOSO PLANETA E EMPECEMOS A INVESTIR NAS ABUNDANTES ENERXÍAS RENOVABLES QUE NOS RODEAN”, SENTENCIOU.

A pesar do chamado enérxico de Guterres, os plans de diversos países no mundo seguen apostando por enerxías non renovables. O que é máis: parecen ter unha énfase no desenvolvemento económico a partir da explotación de combustibles fósiles, ou a destrución definitiva da Amazonía no seu territorio.

Dado o panorama actual, apunta o reporte do IPCC 2022, é practicamente imposible deter o avance da crise climática. Pola contra, os científicos involucrados no estudo apostan máis ben a mitigar os efectos devastadores que esta terá na humanidade, e outras especies que habitan o planeta.

Aínda que é certo que o crecemento das emisións variou, explica o Capítulo 2 do informe, «persistiu en todos os grupos de gases de efecto invernadoiro«. Por iso, Nacións Unidas insiste na necesidade apremiante de que as emisións se esborrallen de maneira profunda e definitiva:

«[…] REDUCIR SUBSTANCIALMENTE O USO DE COMBUSTIBLES FÓSILES, AMPLIAR O ACCESO Á ELECTRICIDADE, MELLORAR A EFICIENCIA ENERXÉTICA E AUMENTAR O USO DE COMBUSTIBLES ALTERNATIVOS, COMO O HIDRÓXENO», EXPLICA A ONU.

No escenario afastado de que, efectivamente, caesen as emisións de carbono despois e 2025, os efectos que xa tivo a crise climática global non poderían erradicarse. Pola contra, obedecendo a tendencia de consumo que temos os seres humanos, o máis probable é que os danos poderán reverterse en séculos.

Aínda que coloquialmente pénsase na crise climática global como unha especie de ‘fin do mundo‘, a realidade é que gozamos dun espazo de excepción cósmico. As condicións de vida na Terra permítennos habitar o planeta repítense poucas veces no Universo. E o que é máis: as oportunidades para habitar outros planetas actualmente son realmente ínfimas.

A pesar do entusiasmo dalgúns multimillonarios de lanzar estacións espaciais comerciais, ou colonizar outros planetas, non é unha realidade extensible á poboación do mundo actualmente. Pola contra, menos do 1 % podería ter acceso a elas. E de calquera xeito, Marte segue sendo unha paraxe polvoso e inhóspito para a vida como a coñecemos na Terra.

Neste contexto, Guterres definiu ao reporte do IPCC 2022 como «unha ladaíña de promesas climáticas incumpridas«. A brecha entre as boas intencións e a realidade faise cada vez máis ampla —e as consecuencias desta falta de compromiso xa son irreversibles. O que nos queda, en presente, é garantir que polo menos teñamos un lugar habitable ecoloxicamente para vivir.

Artigo de Nationa Geographic traducido ao galego. Consulta o artigo orixinal aquí.

Foto de Suparerg Suksai en Pexels